Afgelopen week bestond Facebook precies tien jaar. De meesten van ons kennen het verhaal wel: de gefrustreerde Harvard-student Mark Zuckerberg ontwikkelt in 1994 een online smoelenboek van alle universitaire medestudenten. Hij verzendt de link via een massamail en binnen 24 uur melden de eerste 1.200 leden zich aan. Een sociaal netwerk is geboren. Mark en zijn vrienden breiden snel uit. Nu, tien jaar later, zijn de cijfers met recht duizelingwekkend te noemen: 1,23 miljard actieve maandelijkse gebruikers wereldwijd, van wie er zelfs 757 miljoen dagelijks gebruik maken van Facebook. Maar de rek lijkt er uit.
Tien jaar na oprichting lijkt het groeipotentieel voor Facebook eruit. Het bedrijf richt zich op het promoten van internet in derdewereldlanden en op het steeds verder vercommercialiseren van het huidige platform. En in dat laatste zit nu net het probleem. Want te veel commercie kan de doodsteek zijn voor elk social media-platform. Zodra gebruikers merken dat reclames de overhand krijgen, terwijl updates van vrienden slechts selectief in iemands’ timeline voorkomen, groeit de frustratie. Facebook zit in een spagaat: gebruiksvriendelijkheid enerzijds en aandeelhoudersverwachtingen anderzijds. In deze spagaat zien we het platform toch weer grijpen naar een bekend verdienmodel: advertentie-inkomsten. Facebook verpakt dit alleen slimmer. De gesponsorde updates kennen we inmiddels wel. En daar zijn we – hoe irritant ook – inmiddels ook wel aan gewend. Maar Facebook doet meer achter de schermen. Het bedrijf selecteert namelijk voor ons van wie wij statusupdates te zien krijgen. Volg je een bedrijf op Facebook? Grote kans dat je niet alle updates van dat bedrijf ziet. Want bedrijven moeten tegenwoordig betalen om hun updates naar al hun volgers te laten sturen door Facebook. Hoe meer je betaalt, hoe meer volgers jouw updates zien. Verder heb je er nauwelijks tot geen invloed op.
De wraak van Facebook
Ook gebruikers zelf zijn er niet altijd zeker van dat hun vrienden alle updates te zien krijgen. Ook hier selecteert Facebook wie welke post mag zien. De selectie is weer ingegeven door een winstoogmerk: actieve gebruikers die vaak Facebook bezoeken zijn meer waard voor het bedrijf. Dus juist die mensen ‘beloont’ het bedrijf door alle updates door te sturen naar hun vrienden. Ben je niet zo actief, omdat je maar 1x per dag of zelfs 1x per week langskomt? Dan neemt Facebook ‘wraak’ en krijgen veel vrienden jouw updates niet eens onder ogen.
Hiermee is het einde van een sociaal tijdperk ingeluid. Tien jaar na oprichting is Facebook toch met name een commercieel netwerk geworden. Dit zien we terug in de cijfers. Jongeren nemen al steeds vaker afscheid van Facebook en zoeken hun heil in andere netwerken. Het zal niet te lang meer duren voordat ook de vergrijsde massa ze achterna gaat en Facebook inruilt voor iets anders. Wat dat dan is? Dat zal de tijd moeten leren. Maar Pinterest, Instagram, Snapchat en ook Google+ zijn goede kandidaten. Bedrijven doen er goed aan om ook deze platformen in een social media-strategie op te nemen. Zodat zij een blijvende band kunnen opbouwen met hun fans. Ongeacht of Facebook dat nu wil of niet.
Sabine
Meer nieuws ›