Wie tegenwoordig – op welke manier dan ook – in de spotlight staat, lijkt zijn woorden uiterst nauwkeurig te moeten wegen. Eén enkel sappig detail, ongelukkig gekozen uitspraak of spontane actie en een uiting gaat al snel een geheel eigen leven leiden, mede dankzij de explosieve groei van social media waardoor iets soms razendsnel viral gaat. Het oorspronkelijke onderwerp raakt hierbij vaak ondergesneeuwd en krijgt (bijna) geen aandacht meer, terwijl kleinere (bij)zaken onder een vergrootglas worden gelegd en het onderwerp van gesprek zijn.
Vaak denk je: waar gaat het nu eigenlijk over? Er zijn genoeg herkenbare voorbeelden:
De jaarlijkse ceremonie tijdens Prinsjesdag gaat tegenwoordig bijna alleen nog maar over de outfit van Koningin Máxima en is één grote hoedenparade geworden. Ook krijgt de ‘protestoutfit’ van Marianne Thieme veel aandacht. De troonrede is toch al lang uitgelekt dus wat is het trending topic die dag? Wat gaat er viral? Juist! Het uiterlijk vertoon…
“Elke sukkel kan een rendement van vier procent halen,” aldus oud-minister Zalm. Een onhandige uitspraak van de heer Zalm, want er loopt nog steeds een zaak rondom de Vermogensrendementsheffing, oftewel de spaartaks.
De aardbevingsschade in 2012 wordt zo beroerd afgehandeld dat men vergeet dat de hoofdzaak is dat sinds 2016 de kans op een aardbeving in Groningen drastisch is afgenomen.
“I did not have sexual relations with that woman”, zei oud-president Clinton in de zaak Lewinsky. Een slepende affaire die hem bijna zijn presidentschap kostte. De uitspraak herinner je je vast nog, maar het feit dat Clinton hiermee meineed pleegde als president van de Verenigde Staten – een serieus vergrijp – lijkt volledig ondergesneeuwd.
Onderscheiden van hoofd- en bijzaak
In sommige gevallen wil je voorkomen dat bijzaken worden opgeblazen en hoofdzaken vergeten. In andere gevallen is een uitspraak of bijzaak juist gepland, om de aandacht van het hoofdonderwerp af te leiden. Een ernstige zaak wordt soms wat luchtiger met het juiste weerwoord.
De vraag blijft: wat te zeggen of te doen in het heetst van de strijd? Als pr-bureau houden we dit nauwlettend bij en adviseren we onze klanten. In dit blog bekijken we een aantal voorbeelden. Wat zou jij doen in een dergelijke situatie? Wat kunnen we hiervan leren en wat zijn de conclusies? Is er sprake van een crisis?
We lichten het toe aan de hand van deze voorbeelden:
1. Het koningshuis: Máxima & Willem-Alexander: “Hij was een beetje dom”
Tijdens hun verlovingsaankondiging kreeg het paar een vraag over de ongelukkige opmerking van Willem-Alexander tijdens een interview met de New Yorkse pers op 7 maart 2001. Máxima reageerde charmant met de inmiddels beroemde zin: “Hij was een beetje dom.” Achteraf bleek deze zin van tevoren te zijn verzonnen door Wim Kuijken van het ministerie van Algemene Zaken.
Gevolg: de zin werd trending topic en wordt nog steeds door veel mensen gebruikt, ook als grapje.
Learning: een opvallende uitspraak is soms een effectief middel om de aandacht van het oorspronkelijke onderwerp af te leiden.
2. Formule 1 : Max Verstappen – “Die steward is echt een mongool”
De race leek gewonnen, Max finishte als derde. Op weg naar het podium bleek dat hij een tijdstraf van vijf seconden kreeg waardoor hij zijn derde plaats moest afstaan. De emoties liepen hoog op en Max noemt de baansteward een mongool. Hij weigert deze woorden terug te nemen.
Gevolg: het verlies van de derde plaats wordt bijzaak en de hele wereld bemoeit zich met het voorval.
Learning: ondanks zijn ongelukkige uitspraak voelen veel mensen sympathie voor Max.
3. Tennis: John McEnroe: “You cannot be serious!”
Toptennisser John McEnroe was met zijn gescheld op de tennisbaan hét enfant terrible van de internationale tenniswereld. Zelfs op Wimbledon, het heiligdom van de tennis, wist John de umpire de huid vol te schelden. Soms eiste hij zelfs vervanging van de umpire – tot grote hilariteit van de toeschouwers.
Gevolg: tennis werd opeens erg populair. Zijn vele fans zaten te wachten totdat hij losbarstte. Ze werden nooit teleurgesteld.
Learning: McEnroe verontschuldigt zich niet voor zijn gedrag en gaat er zelfs prat op. Zo worden zijn uitspraken zijn handelsmerk. In de recente bioscoopfilm over de legendarische tennismatches tussen de explosieve Amerikaan McEnroe en de stoïcijnse Zweedse Borg komt dit gedrag zelfs aan bod.
Conclusies
Wat doe je als de bijzaak hoofdzaak wordt? Stap één is je bewust zijn van de mogelijkheid dat het ooit gebeurt. Bereid je dus altijd goed voor om de juiste boodschap op een heldere manier over te kunnen brengen. Vraag professionals om advies en bedenk alvast een antwoord zodat je niet overvallen wordt door commentaar, kritiek of de media. Volg bijvoorbeeld trainingen, zoals crisiscommunicatie en mediatraining, maar ga ook gewoon naar de kapper en/of visagiste en check welke kleding het best overkomt op beeld. Zo sta je steviger en zelfverzekerder in je schoenen. Last but not least: blijf eerlijk en weet wanneer het tijd is om je excuses aan te bieden.
Meer weten? Neem contact op met ons PR-bureau in Amsterdam of Antwerpen, we helpen je graag! Of lees onze blogpost over crisiscommunicatie.
Meer nieuws ›